İnsülin direnci hakkında bilmesi gerekenler

Pankreasın ürettiği bir hormon olan insülin, hücrelerin glikozu emmesini ve kullanmasını sağlar. İnsülin direncine sahip kişilerde, hücreler insülini etkin şekilde kullanamamaktadır.

Hücreler glikozu absorbe edemediğinde, bu şekerin seviyeleri kanda birikir. Glikoz veya kan şekeri, seviyeler normalden daha yüksek ancak diyabeti gösterecek kadar yüksek değilse, doktorlar buna prediyabet denir.

Prediyabet sıklıkla insülin direncine sahip kişilerde görülür. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’nden (CDC) çıkan rakamlara göre, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki yaklaşık 3 kişiden 1’inde risk var.

İnsülin direnci nedir?

İnsülin direnci, kandaki aşırı glikoz, hücrelerin enerji için kan şekeri emme ve kullanma yeteneklerini azalttığı zaman ortaya çıkar. Bu , prediyabet geliştirme riskini arttırır ve sonunda tip 2 diyabet riskini e arttırır.

Eğer pankreas düşük emilim oranının üstesinden gelmek için yeterli insülin yapabilirse, diyabetin gelişmesi daha az olasıdır ve kan şekeri sağlıklı bir aralıkta kalacaktır.

İnsülin direnci nasıl diyabet olur?

Prediyabetli bir kişide pankreas, vücudun direncini yenmek ve kan şekeri seviyesini düşürmek için yeterli insülin açığa çıkarmak için giderek daha fazla çalışır. Bir süre sonra pankreasın insülin salma kabiliyeti azalmaya başlar, glukozu düşürebilecek kadar yeterli insülin salınamadığında veya salınan insülinler hücre çeperinde ki reseptörlere tutunamadığında zaman içinde tip 2 diyabetin gelişmesine yol açar.

İnsülin direnci, tip 2 diyabetin ilk ayağıdır.

Belirtiler

İnsülin direnci, diyabet gelişinceye kadar genellikle semptomlar göstermez. CDC, prediyabetli kişilerin yüzde 90’ının bu hastalığa sahip olduklarının farkında olmadığını bildiriyor .

İnsülin direnci ayrıca aşağıdaki sağlık sorunlarına yol açabilir:

• Acanthosis nigricans: Bu cilt durumu insülin direncine sahip kişilerde gelişebilir. Kasıkta, koltuk altlarında ve boynun arkasında koyu renkli lekeler bulunur.
• Polikistik over sendromu (PKOS): İnsülin direnci, düzensiz adet döngüsü, kısırlık ve ağrıya neden olan periyotları içerebilen PKOS semptomlarını kötüleştirebilir.

Doktorlar ayrıca kandaki yüksek insülin seviyelerini, diyabet olmasa bile, kalp hastalığı gibi vasküler hastalık riskindeki artışla ilişkilendirir.

Pek çok insan insülin direnci geliştirdiğinin farkında değildir.

Risk faktörleri

Aşağıdaki insülin direnci, prediyabet ve diyabet için risk faktörleri şunlardır:

• Aşırı kilolu olma
• Hareketsiz yaşam tarzı
• Sigara içmek
• Uyku sorunları
• Yüksek kan basıncı

Bu risk faktörlerinin bazıları yaygın olduğu ve obezite gibi önlenebilecekleri için, sağlık yetkilileri hastalık riskini azaltmaya yardımcı olabilecek yaşam tarzı önlemlerine odaklanmalarını artırıyor.

ABD Sağlık ve İnsan Hizmetleri Bakanlığı, fazla kilolu ve 45 yaş üstü tüm kişilerin diyabet testi yaptırmasını tavsiye etmektedir.

Teşhis

Bir dizi test prediyabet ve diyabetin teşhisine yardımcı olabilir:

• A1C testi: Bu, bir kişinin önceki 2-3 ay boyunca ortalama kan şekeri seviyesini ölçer.
• Açlık kan glukoz testi: Bir kişi 8 saat veya daha uzun süre yemek yemekten veya içmekten kaçındıktan sonra doktor glikoz seviyelerini kontrol eder.
• Rastgele glikoz testi: Bu, günün herhangi bir saatinde kan şekeri seviyelerini kontrol eden bir tıp uzmanını içerir.

Doktorlar, doğru bir tanı koymak için genellikle bu testlerden birden fazlasını ister.

Kan şekeri seviyeleri sürekli olarak normal aralığın dışına çıkarsa, vücudun insüline dirençli olduğunu gösterebilir.

Önleme

Aktif kalmak insülin direncini azaltabilir. Bununla birlikte, bir insan insüline direnci olma olasılığını azaltmak için bazı adımlar atabilir. Amerikan Kalp Birliği (AHA), bireylerin, öncelikle kilo vermek ve fiziksel aktiviteyi artırmak suretiyle önleyici yaşam tarzı değişiklikleri yaparak tip 2 diyabet riskini azaltabildiğini bildirmektedir. 

 

Kaslar egzersiz sonrası insüline karşı daha hassas hale gelir ve bir insan aktif, sağlıklı bir yaşam tarzıyla insülin direncini tersine çevirebilir. İnsülin direnci veya prediyabet tanısı alarma neden olsa da, hızlı yaşam tarzı değişiklikleri yapmak ve hemen sonuç beklemek sürdürülebilir bir yöntem değildir. Bunun yerine, fiziksel aktivite seviyelerini kademeli olarak arttırın, sağlıklı ve değeli bir beslenme düzenine başvurun ve bunu haftadan haftaya kadar devam ettirdiğinizden emin olun.

İnsülin direncini azaltmanın en etkili yolu yavaş ve sürdürülebilir değişiklikler yapmaktır.

Landmark Diyabet Önleme Programını içerenler de dahil olmak üzere yapılan araştırmalar, yaşam tarzı değişikliklerinin prediyabetin diyabet hastalığına yakalanma riskini yüzde 58’den daha fazla azaltabileceğini göstermektedir .

İnsülin direncini ve diyabet riskini azaltmak için bugün adımlar atmaya başlayın.